Openingstekst van het freinetcongres
Goeiemorgen aan alle freinetwerkers in de zaal die deelnemen aan dit congres maar ook aan de andere mensen die enkel naar de voorstelling komen kijken en deze inleiding er even moeten bij nemen.

Ik heb de eer jullie allemaal te mogen verwelkomen namens de freinetbeweging en de werkgroep congres die onder zeer onzekere voorwaarden dit vierde freinetcongres heeft voorbereid.
Wat heeft die anderhalf jaar luwte en de discussies in de media met methodeonderwijs gedaan? De nadruk kwam zo hard te liggen op ‘leerstof’, op ‘presteren’, op ‘de beste zijn’, op ‘effectieve onderwijstijd’ dat de principes waarover het in freinetonderwijs gaat, soms minachtend of lacherig werden weggezet. De pretpedagogiek. Nochtans moeten we overtuigd blijven dat de waarden die we in freinetonderwijs nastreven, net voor heling kunnen zorgen in een samenleving die herstel nodig heeft.
Goed onderwijs, freinetonderwijs brengt immers altijd iets teweeg. Of dat zou toch de bedoeling moeten zijn. We hopen met ons ervaringsgericht onderwijs nog voor echte emancipatie en engagement te zorgen. We willen vrije en kritische burgers van onze leerlingen maken. In een sterk gepolariseerde maatschappij waarin velen kiezen voor een neoliberale visie op onderwijs, moeten wij tegengewicht blijven geven. Freinet wil politiek wegen en mensen doen bewegen. Ziehier ons thema! Freinet weegt, Freinet beweegt. Ook jij kan daar in jouw klas of op jouw school een klein maar dapper begin mee maken. Pedagogische vernieuwing is element van maatschappijvernieuwing. We kozen dan ook als eerste focus in ons programma voor dat burgerschap, voor sociaal engagement.

De lockdown is voor veel sectoren dramatisch geweest. Onze haast filistijnse minister liet cultuur wegzakken in een moeras van onverschilligheid. In onze praktisch ingestelde maatschappij moesten we vooral pijlen volgen, afstand houden en ons mondmasker haast letterlijk nemen. Vind dan maar eens plaats voor verwondering en schoonheid. Dat mocht dus dringend weer op de agenda. Komen we voldoende tot creatie in onze klassen? Brengen we kinderen nog voldoende in beweging en vervoering? Welke plaats heeft cultuuronderwijs en in welke mate raken we zelf nog cultureel geprikkeld? Onze tweede focus in ons programma wil jullie inspireren en motiveren en we zijn enorm verheugd dat we zo dadelijk een ode gaan kunnen ervaren aan het spelen, aan het ‘zinloze’.

Tenslotte mag het ook letterlijk over bewegen gaan. We hebben allemaal veel gewandeld, maar we waren slaafs mobiel. De aandacht voor motorische en lichamelijke ontwikkeling van onze leerlingen mag groeien. Trekken we er nog voldoende op uit en zijn we ons bewust van het leren buiten de schoolmuren? We hopen jullie met deze derde interpretatie van bewegen eindelijk ‘uit dat kot’ te krijgen!
We hebben ons het voorbije anderhalf jaar niet allemaal goed kunnen focussen op de essentie van onderwijs. We zijn er door beleidsvoerders en zogenaamde deskundigen op gewezen dat er achterstand is. Maar wat ons betreft zitten de deskundigen hier, in de zaal. Zullen we maar allemaal weigeren mee te gaan in dat negatieve discours, waarbij vooral wordt gezien wat er allemaal niét goed gaat. Om maar te zeggen: we hopen dat jullie dit nieuwe schooljaar kunnen inzetten met energie en passie en de overtuiging dat we elke dag het verschil maken.

1 reactie
Merci voor deze mooie opening die terug scherp zet dat Freinetonderwijs ook een politiek-maatschappelijke rol te spelen heeft en dat pedagogie niet neutraal kan zijn.
Merci voor de vele mooie ontmoetingen.