De Knopenoorlog en de speltheorie van Freinet
De Knopenoorlog
De Knopenoorlog. Roman van mijn twaalfde levensjaar. Dit is de eerste Nederlandse vertaling van de beroemde, vijf maal verfilmde Franse roman La Guerre des boutons. Roman de ma douzième année (1912) van Louis Pergaud die in 1915 sneuvelde tijdens de Eerste Wereldoorlog. Zijn roman wordt nog steeds herdrukt; prijkt op literatuurlijsten; beleefde Engelse, Spaanse en Duitse vertalingen; werd vijf maal verfilmd (de laatste keer in 2011); en inspireerde Nobelprijswinnaar William Golding tot Lord of the flies (1954). Net als dát boek is De Knopenoorlog meer dan alleen een spannend, hilarisch jongensboek, meer dan een schelmenroman in een meeslepende en vaak poëtische stijl. Door hoofdstuktitels als De oorlogsverklaring en Diplomatieke druk met bijbehorende motto’s (vaak citaten uit de wereldliteratuur) suggereert Pergaud dat hier meer aan de hand is. De jongensoorlog is een metafoor met tal van directe en indirecte verwijzingen naar internationale conflicten, de strijd tussen clericalen en anti-clericalen, maar ook naar universele menselijke thema’s als de strijd der seksen en de vaak moeizame ouder-kind-relatie, getuige de slotzin: En dan te bedenken, dat wij, als wij groot zijn misschien wel net zo stom zijn als zij. Dit hardcover boek telt 240 bladzijden inclusief het nawoord van de vertaler Rouke Broersma. Hij schrijft daar o.a.: ‘Ik ken weinig mensen die De Knopenoorlog kennen. Om eerlijk te zijn, zelf had ik er tot 2013 nog nooit van gehoord. In dat jaar werkte ik samen met de Vlaming Geert Van Hout aan de vertaling van L’Éducation du Travail , het boek waarin de Franse pedagoog Célestin Freinet zijn onderwijsfilosofie, de pedagogie van het werk, ontvouwt. Werk zag hij als een van de belangrijkste menselijke behoeften. En zonder de betekenis van het spel en spelen te ontkennen stelt Freinet dat ook kinderen een krachtige behoefte aan werk hebben’. Bureau Levend Leren werkt mede mee aan de verspreiding van dit boek omdat het een illustratie biedt van Freinet zijn speltheorie: neem kinderen serieus in hun behoefte aan werk. Op de website van levendleren.nl kun je het boek bestellen.