Brevetten in de kleuterklas. De coöperatieve werking van de klas versterken en ondersteunen.

Ik ben Virginie en  werk in de Mandala, een leuke buurtschool in Gent. Ik heb mijn eindwerk gemaakt rond brevetten. Zo ben ik er toegekomen:

In het begin dat ik werkte voor stad Gent, heb ik het geluk gehad om op verschillende Gentse Freinet scholen te kunnen lesgeven. Toen gingen mijn ogen open, dit wou ik graag doen en niet meer lesgeven in het klassiek onderwijs, ik zou en ik ging werken in een Freinetschool.

Ik belandde in het Prisma voor een interim, daar kwam ik in contact met de brevetten, ze gebruikten die in het lager en toen al dacht ik: dat moet toch zeker ook lukken in de kleuterklas.

Ik zette mijn interim-periode verder tot ik in de Mandala belandde, ik kreeg daar een klas, de oudste kleuters. In de poezenklas werkte ik de verschillende Freinettechnieken uit, ik vloog er helemaal in, er vloeide veel praatronde, onderzoeken, vrije teksten, correspondentie, ….

De technieken in de klas draaiden redelijk goed maar er bleef echter een groot probleem, de kinderen gingen zo moeilijk aan het werk. Ze bleven graag hangen in de klas, ze wilden wel deelnemen aan de activiteiten die ik begeleidde maar zelfstandig aan het werk gaan, kwam er niet.

Toen dacht ik terug aan de brevetten en besloot ik om die uit te werken in mijn klas, samen met mijn collega vlogen we erin. Ik baseerde mij toen op wat ik zag in het Prisma en de bloemblaadjes van Annik in de Loods.

Maar snel besefte ik dat ik niet wist wat brevetten eigenlijk waren en welke visie er achter schuilt. Toch heel belangrijk om te weten waarom je iets doet, toch?  Ik verdiepte mij in literatuur en ging de visietekst van Freinet lezen. Het werd plots helder… Dit is zeker een aanrader om zelf ook te gaan lezen voordat of terwijl je met brevetten werkt in je klas.

Ik werkte een systeem uit dat haalbaar was voor mijn klasgroep. Maar daarvoor moest ik eerst mijn klasorganisatie onder handen nemen. De kinderen moesten er zelfstandig aan het werk kunnen.

Dit gedeelte blijft constant zoeken, brevetten zijn geen stilstaand gegeven, ze evolueren mee met de noden van je groep, je moet blijven zoeken om alle kinderen aan het werk te krijgen.

De meerwaarde die ik zie bij het werken met brevetten in de kleuterklas.

1. In het kader van het OLB traject*
   

(*OLB is de begeleiding van traject dat een kind/ leerling doorheen het onderwijslandschap in de richting van de maximale deelname aan de maatschappij aflegt. Het traject heeft als doel bij te dragen tot het dalen van de ongekwalificeerde uitstroom. De basis wordt in het lager onderwijs gelegd en groeit verder gedurende de verdere schoolloopbaan. Zo proberen we de onderwijskansen van elk kind te optimaliseren doordat ze zichzelf gedurende hun onderwijsloopbaan beter leren kennen, ontdekken waar ze goed in zijn en leren waar ze hulp bij nodig hebben.)

In dit kader blijven de brevetten en de Freinetpedagogie volgens mij zeer actueel:

• Kinderen bewust maken van hun mogelijkheden en tekortkomingen om vooruitgang te boeken zonder verlamd te zijn door faalangst. (‘ik kan dat niet’ wordt al zoveel gezegd in de kleuterklas. )
• Het accent ligt op wat goed gaat! Het heeft een positief effect voor het zelfbewustzijn van kinderen.
• De kinderen leren zichzelf te evalueren.
• De kinderen leren zichzelf beter kennen.
• De kinderen plannen zelf hun werk door hun eigen keuzes te maken.
• Krijgen meer zelfvertrouwen: ze krijgen positieve aandacht bij hun behalen van het brevet in de toonronde. Vb jij bent een puzzelkampioen.
• ze brengen hun kennis over naar de andere, bv een atelier wordt gegeven door een kleuter. De kinderen leren van elkaar.
• er ontstaat coöperatie: de kleuters helpen elkaar, ze tonen hoe ze een brevet kunnen halen, begeleiden een andere kleuter of een groepje, tolken voor elkaar.
• Het kan de coöperatieve werking van de klas versterken of ondersteunen. Ze weten bij welke klasgenoten ze hulp of advies kunnen vragen voor bepaalde dingen.
• Kinderen leren uit hun fouten: kleuters laten experimenteren, zelf tot een oplossing komen, bespreken in de groep en samen oplossing zoeken of verbeteren.
• Het biedt echte kansen op zelfsturing en vorm aan het leren.

2. En nog hierom:

• Omdat kinderen zo vaardigheden ontwikkelen en beheersen die van levensbelang zijn. (cfr l’école moderne p145)
• Omdat het voor nieuwe uitdaging zet die ze durven nemen en kunnen aangaan.
• Omdat kinderen hun eigen doelen kunnen kiezen en zinvol werken, ze weten waar ze mee bezig zijn en waarom.
• Als onderdeel van een leerlingvolgsysteem, als rapport of als leidraad voor oudergesprekken, om zorgkinderen te detecteren?
• Omdat het een middel is waarmee we onze pedagogische visie kunnen bereiken.
• Omdat het de ouderbetrokkenheid verhoogt wanneer ze de brevetten zien van hun kind.