Diversiteit en het M-Decreet (lezing en workshop door Geert van Hove)
Op de Freinettweedaagse kon ik genieten van 2 uitermate boeiende workshops gegeven door Geert van Hove. Op een interactieve manier was er de mogelijkheid om diversiteit in de klas en het M-Decreet te bespreken.
Als men aan mensen in onze maatschappij vraagt wat diversiteit is, is men al snel geneigd om te gaan spreken over andere culturen, etnische achtergrond, geslacht of geloof, terwijl diversiteit veel verder gaat dan dat alleen. Mensen denken vaak dat een groep veel homogener is, maar in werkelijkheid is iedereen anders op een andere manier. En wie is die “andere” nu eigenlijk? Volgens de contacthypothese gaat men ervan uit dat je mensen van diverse achtergronden, culturen, voorkomen, geslacht enzovoort moet samen zetten en dat je dan een boeiende en creatieve omgeving krijgt. Ideaal om op te groeien. Maar niets is minder waar, dergelijke situaties werken niet vanzelf. Het zou eventueel kunnen werken als iedereen voor deze hypothese open staat, als er begeleiders zijn die dit hele proces in goede banen leiden of als er bemiddelaars zijn die tijdig kunnen optreden. Kortom “diversiteit” in de cliché betekenis van het woord, zoals de grote groep van de maatschappij die kent is niet enkel rozengeur en maneschijn maar vergt tijd, inspanning en begeleiding. Hetzelfde geldt voor onze klaswerking. Elk kind is anders en elke “andere” is even waardevol in onze klas. Al onze kinderen in de klas hebben ook noden, niet enkel diegene waar een label op geplakt is! Durf als leerkracht verder te zien dan dat ene label, laat je niet vangen door de stigma theorie waar je iemand in een bepaalde categorie plaatst en dan enkel nog maar vanuit die bril naar dat kind kijkt! Daarbij is het heel belangrijk dat je het “anders zijn” bespreekbaar durft te maken in de klas. Durf het benoemen, durf het gedrag indien nodig corrigeren, maak het bespreekbaar met de klasgroep zonder een kind een negatief gevoel te geven en je zal merken dat kinderen op een hele positieve manier met deze diversiteit kunnen omgaan.
Dan ging in september 2015 een politiek project uitgeschreven met de naam “M-Decreet” van start. Een idee om kinderen met een beperking de mogelijkheden te geven om te laten deelnemen in het gewone onderwijs. Iets dat heel rooskleurig werd voorgesteld door de politiekers en media, waardoor het voor tal van ouders ook heel vanzelfsprekend was dat hier alleen maar positieve dingen uit te halen waren. Maar niets is minder waar. Er zou sowieso geen exclusie mogen zijn in ons inclusief onderwijs. Er mag, nee er moet meer ondersteuning zijn, maar deze moet in de klas benut worden met alle kinderen van de groep. Kinderen hoeven niet uit de klas genomen te worden, vaak tijdens – net dat ene muzische moment – in de klas, om dan bij “de speciale juf” een uurtje te gaan oefenen. Als leerkracht is het belangrijk dat je durft de kinderen een aangepast traject te geven. Het verwacht van ons een flexibele omgang met het kind en we moeten hiervoor onze doelstellingen aanpassen. De rest van de klasgroep moet je als begeleider leren omgaan met deze beperkingen. Maar het M-Decreet is een gegeven dat in onze onderwijsinstelling al veel langer aan de gang is, omdat diversiteit iets is dat in elke klasgroep voorvalt, al dan niet met het “label” zoals sommige ouders of scholen graag geven. Volgens Geert van Hove zijn er 6 belangrijke punten die we in acht moeten nemen om het zogezegde M-decreet, maar vooral de inclusie van elk kind in onze klas toe te passen:
- Waardering op ieder moment van de dag in de klas, voor elk kind
- De familie is de hoeksteen van de opvoeding van de kinderen.
- Collaboratief teamwerk werkt. Samen kijken naar elkaars praktijk, kritisch samen nadenken over hoe je het teamwerk kan verbeteren.
- Continuïteit is niet altijd evident, inspanningen moeten gecoördineerd worden.
- We moeten probleemoplossend denken, zonder misschien alles te kunnen oplossen. Elke kleine stap helpt.
- Het M-Decreet en al die labels heb je eigenlijk niet nodig om op verschillende manieren het eigen leerproces in handen te nemen.
Om af te sluiten kan je het M-decreet en diversiteit in de klas vergelijken met een complexe dansbeweging. Het lukt als je het probeert, maar soms zal je eens op iemands tenen trappen.
Tamara Willems
