Werken met brevetten

‘Ik ben nu heel anders. Voorheen zat ik veel meer te relaxen. Nu ben ik veel enthousiaster.’

Voor wie?

Niet alleen cognitief hoogbegaafde kinderen blijken baat te hebben bij het werken met brevetten. Ook kinderen die kunnen excelleren op heel andere terreinen kunnen door het werken met brevetten eindelijk doen waar ze echt voor willen gaan: uitstekende prestaties. Het leiden van een groep, het  beheren van een klasse!kas, het voorzitten van vergaderingen, het maken van een kalender, het uitvoeren van een prijs-kwaliteit onderzoek, het maken van verslagen, het bedenken en opvoeren van een poppenspel, het timmeren van een nestkast, ….

Voor leraren bieden brevetten een mogelijkheid om gedifferentieerd talentgericht werken efficiënt en effectief te organiseren. Bureau Levend Leren stelt brevetten beschikbaar aan scholen die meer uitdagend onderwijs willen realiseren voor hun kinderen.

Bedoeling

Brevetten zijn er voor om te laten zien aan je zelf en anderen wat je kent en kunt. De nadruk ligt op gerichte vaak concrete activiteiten, gekoppeld aan werkdoelen (een werkdoel richt zich op  een ijkpunt en een kijkpunt voor de leraar en de leerling. Werkdoelen baseren zich op (concentrische, niet rechtlijnige) leerlijnen en zijn zo geformuleerd dat je peilt of je op koers ligt en weet wat je moet doen).  Kinderen kiezen in overleg om aan een brevet te gaan werken. We kiezen de activiteiten voor de brevetten zo dat ze interessant zijn voor de kinderen, aansluiten bij de wensen van ouders en  samenleving,  en dat ze ingepast kunnen worden in het leerplan (en de leerlijnen) van de school.  De brevetten kunnen dus per school/situatie verschillen. De leeromgeving in de groep behoort dusdanig krachtig te zijn dat kinderen er trots op zijn om aan hun eigen ontwikkeling te werken. De brevetten worden en werden toegepast in het freinetonderwijs.

Kenmerken

Een brevet is de beschrijving van een set activiteiten, vaardigheden, inzichten rond een vakgebied, leerdomein of thema.  Het brevet heeft de volgende kenmerken:

• Het wordt in overleg met de groep, afhankelijk van de leeftijd, vorm gegeven, liefst naar aanleiding van een gezamenlijke of persoonlijke beleving, ook wordt het aan het eind aan de groep getoond, er is dus een duidelijk verband met het gezamenlijk werk. Doordat waarschijnlijk meer kinderen het op zich nemen is er ook tussen die kinderen uitwisseling.
• De kinderen ervaren het als duidelijk eigen werk, omdat de normen gezamenlijk zijn vastgesteld en ruim genoeg zijn. De volgorde van de bezigheden is vrij. Ook de vormgeving is iets van henzelf, evenals de keuze en vorm van het meesterstuk.
• Het komt tegemoet aan de kinderlijke behoefte steeds verder te komen. Ze zien het als een uitdaging, omdat de normen hoog genoeg liggen, en ze deze zelf eventueel hoger kunnen plaatsen. Ze moeten iets kunnen, waarvoor ze flink moeten oefenen, en ook moet het iets moois worden.
• De precieze inhoud van de brevetten kan worden afgestemd op de groep, zowel naar moeilijkheidsgraad als naar de tijd die het in beslag neemt.

 

Werkwijze

Wat opvalt is dat in de samenvatting hierboven vooral de groep een grote rol speelt bij de inkleuring van het brevet. Het zal duidelijk zijn dat brevetten een bijdrage kunnen leveren aan het structureren, zowel van het persoonlijk werk, als van het gezamenlijk werk, als van de leerstof, als van de leefwereld van de kinderen.

Om een brevet te ‘krijgen’,  gaan de kinderen:

1 een meesterstuk maken: een concreet product, werkstuk.

2 een theoretische onderbouwing toevoegen;

3 opdrachten uitvoeren die ondersteunend zijn om het meesterstuk te maken.

 

©www.levendleren.nl Brevet …………………………….
Meesterstuk:  ik ga
Onderbouwing:
Activiteiten
1
2
3
4
5

 

Voorbeelden taalonderwijs

Voor taalonderwijs baseren we de inhouden op de 23 leerlijnen van DAT plus. De voorbeeld brevetten hieronder richten zich op groep 6,7,8.

 

Brevet Boekpresentator

Meesterstuk:  ik ga een leeskring houden over een boek

Onderbouwing: advies een voorbereidingsboekje leeskring uitwerken.

Praktische opdrachten: 1 Vertel over het boek en lees er belangrijke stukken uit voor. 2 Voer over het boek een nagesprek met de groep aan de hand van voorbereide vragen. 3 Zorg voor informatie over de schrijver en het genre. 4 Maak een PowerPoint, Prezi, tekeningen of schilderijen om je verhaal te ondersteunen. 5

 

Brevet Briefschrijver

Meesterstuk: ik ga een officiële brief schrijven en daarbij rekening houden met situatie/persoon voor wie de brief is (register)

Onderbouwing: je moet weten wat het register van een officiële brief is. Dat kun je vinden op ……:

1 Ik zorg voor plaats, datum, aanhef, ondertekening. 2 Ik zorg voor een goede indeling van de brief. 3 Ik maak geen schrijffouten. 4 Ik lees de brief voor aan anderen en verzamel feedback voor ik deze verstuur. 5 Ik zorg voor een goede adressering op envelop. 6 Ik sla de brief goed op in mijn archief. 7

 

 

Brevet Dichter

Meesterstuk:  ik maak een dichtbundel (eventueel in samenwerking met anderen)

Onderbouwing: je dichtbundel heeft gedichten in verschillende vormen: haiku, vrije vers, elfje, limerick, …… Zoek zelf naar achtergrondinformatie over deze dichtvormen.  Lees het boek: Als je goed om je heen kijkt zie je dat alles gekleurd is.

Praktische opdrachten: 1 Ik maak gedichten over onderwerpen waar ik iets mee heb. 2 Ik vraag anderen om feedback en hulp. 3 Ik zorg  ervoor dat gedicht en illustratie een geheel vormen. 4 Ik besteed zorg zijn aan illustraties, lettertypen, kleur, grootte van de letters.   5 Ik maak met een plan over papierformaat en oplage en presenteer dat aan de groep. 6 Ik organiseer het drukken en printen van de oplage. 7 Ik presenteer de  uiteindelijke dichtbundel aan de groep. 8

 

Voorbeelden Rekenonderwijs

Voor rekenonderwijs baseren we de inhouden van de brevetten op de 16 leerlijnen voor Levend rekenen, zoals beschreven in DAT telt. Hiervan zijn er inmiddels al veel beschikbaar.

 

Brevet  Werken met (klok, kalender) tijdbalk

Meesterstuk: ik ga een tijdbalk ontwerpen voor een bepaalde periode uit de geschiedenis

Onderbouwing:  ik kan een tijdbalk maken en gebruiken die past bij de periode van de Middeleeuwen. Ik lees het boek Kruistocht in spijkerbroek (of ……….)

Praktische opdrachten: 1 Ik onderzoek hoe lang de Middeleeuwen duurden en zoek uit welke gebeurtenissen of ontwikkelingen ik op de tijdbalk wil plaatsen. 2 Ik  maak een tekening van de tijdlijn met afmetingen en verdelingen. 3 Ik bedenk van welk materiaal ik de tijdbalk wil maken. En verzamel deze materialen. 4 Ik maak de tijdbalk en presenteer deze aan de groep. 5

 

Brevet Financieel deskundige

Meesterstuk:  ik ga een vergelijkend onderzoek prijs-kwaliteit opzetten en uitvoeren.

Onderbouwing: Voor je het weet koop je als persoon of als groep iets waarvan de prijs veel te hoog en/of de kwaliteit te laag is. Lees het onderzoek over caviavoer op http://www.rekenhoek.nl/cms/upload/bestanden/20140103122343.pdf

Praktische opdrachten: 1 Bedenk van welk product jij de kwaliteit wilt onderzoeken. 2 Bedenk hoe je dit wilt gaan doen. 3 Presenteer je onderzoeksplan  vraag feedback van anderen. 4 Voer je onderzoek uit. 5 Maak een verslag van je onderzoek. 6

 

Brevet  Kok/Bakker

Meesterstuk: een speciale koek of taart bakken

Onderbouwing:  bij het bakken van een koek of taart komt veel kijken.  Je bedenkt zelf de koek of taart die je gaat bakken en zoekt ook zelf naar een goed recept. Je let bij de bereiding op onderstaande punten.

Praktische opdrachten: 1 Ik kan gebruik maken van speciale maten die in de keuken worden toegepast zoals tl, el, mp 2 Ik kan het gerecht mooi opdienen. 3 Gebruik maken van percentages en promillages vind ik geen probleem.   4 Ik kan de etiketten lezen. Ook de speciale informatie daarop begrijp ik. 5 Ik let op hygiëne en gezondheid. 6 Ik kan de kostprijs berekenen van mijn product. 7 Ik maak van het product een goed recept met foto’s en feedback. 8

 

Brevet voor Bouwkundig tekenaar

Meesterstuk:  ik ga voor de nestkast van ……  een bouwtekening maken

Onderbouwing: verschillende vogels hebben verschillende nestkasten.  Lees vooraf op de site van …… over over nestkasten en vogelsoorten.

Praktische opdrachten: 1 Ik kan een nestkast ontwerpen (voor een bepaalde vogelsoort). 2 Ik kan van mijn ontwerp een bouwtekening op schaal maken 3 Ik kan ook werken met passer, schuifmaat 4 Ik kan een beschrijving maken van het materiaal dat nodig is om de nestkast te maken. 5 Ik kan werken met diameters om de grootte van vlieggaten te bepalen. 6 Ik kan een begroting maken van de kostprijs. 7

 

Brevet Onderzoeker

Meesterstuk:  ik ga een onderzoek uitvoeren waarbij ik een steekproef neem

Onderbouwing: ga op www.rekenhoek.nl op zoek naar voorbeelden. Type bij trefwoorden in: steekproef.

Praktische opdrachten: 1 Ik kan een onderzoek bedenken uitvoeren waarbij ik een steekproef neem. 2 Ik weet wat de beperkingen zijn van een (kleine) steekproef. 3 Ik ken de beperkingen van gemiddelden. 4 Ik presenteer het onderzoek aan anderen.

 

Brevetten kunnen altijd op maat, passend bij de situatie, de school, het kind, gemaakt worden.

Hieronder een paar voorbeelden.

[stuur ik hier niet mee. Mail maar even als je belangstelling hebt: info@levendleren.nl]

Ook bij het boek MEE EENS. De klassenvergadering als proeftuin voor burgerschap.  (zie www.levendleren.nl ) zijn brevetten opgenomen voor  burgerschapsvorming. Ze zijn als download gratis beschikbaar.