Met jouw vrije tekst naar de voorleesronde op de Sassepoort
Sassepoort = buitengewoon lager freinetonderwijs, Type 3. Kinderen die wegens hun gedrags- of emotionele problemen doorverwezen werden naar De Sassepoort krijgen bij ons op schools en sociaal-emotioneel vlak opnieuw alle kansen.
Ik vind het een heel fenomeen op de Sassepoort; de vrije teksten. Teksten die, sterk aangemoedigd, vanuit de kinderen zelf geschreven worden.
Kinderen die bij ons aankomen kwamen zelden in aanraking met het schrijven van een persoonlijk aan elkaar geknutseld verhaal. Schrijven linken ze snel aan werk, werk waartegen zij zich moeten verzetten.
Sommige kinderen durven het vrije tekstenschrift eerst amper aanraken, anderen kladden het helemaal vol terwijl je je rug draait, nog anderen maken een halve tekening en scheuren het schrift dan doormidden…
Het hele proces hoe we met deze specifieke doelgroep tot een persoonlijke tekst komen ga ik nu niet met jullie doornemen, wel wil ik jullie vertellen hoe we deze kunstwerkjes uitwisselen, waarde geven. Dit gebeurt in de voorleesronde op donderdag waar alle kinderen mogen kiezen in welke klas ze hun tekst gaan brengen.
Hier het verhaal van een laatste uurtje voorleesronde op een donderdag in mijn kleuterklas…
Sallah(12j) stormt de klas binnen. Zoals gewoonlijk heeft hij al zijn spullen bij zich, boekentas, jas, vertrekkensklaar zou je kunnen zeggen. Vandaag wil hij voorlezen bij de kleintjes. “Want die zijn zo schattig!” Met zijn liefste stem roept hij de naam van een van de kleinste kleuters. “ Yusssuff.” Yusuf(4j) draait wat in het rond.
Terwijl de kinderen uit de andere klassen hun plek zoeken in de voorleesronde zet ik de stoelen op tafel. Vaak is het afwachten of ze zich zelf kunnen organiseren; uitmaken wie dit maal de ronde leidt op de pauwenstoel, wie naast welke kleuter mag zitten… Vandaag geraken ze er zelf uit, de jongste kleuter mag voorzitter zijn. Iedereen heeft een plek.
Op het moment ik mijn plaats kies stormt Seppe(8j) nog binnen met de logopediste. Ook hij wil (voor)lezen. Seppe zat vorig jaar bij mij in de klas en kwam amper tot lezen, nu hij het begint te beheersen komt hij dit graag met ons delen.
Yusuf(4j) duidt de eerste lezer aan, de spanning staat op zijn gezicht te lezen, hij kent niet alle namen en zal toch iedereen op het juiste moment moeten aanduiden.
Er volgen prachtige verhalen met persoonlijke illustraties, die gebracht worden met een zeker trots en spanning. Het is niet gemakkelijk voor Yusuf, hij wil voor iedereen goed doen: Sallah die luid roept dat hij als laatste aan de beurt wil, Chakira die vindt dat ze te lang moet wachten, juf die van alles over de tekst wil bespreken…
Wanneer het zijn eigen beurt is begint hij te bladeren in zijn schrift. Voor de voorleesronde van start ging bereidde ik het ‘voorlezen’ voor met de kinderen aan hun bank. Ze moeten mij de tekening tonen die ze in een andere klas willen tonen en samen lezen we ‘het verhaal’ even door. Telkens ben ik verbaasd dat ze toch nog eens heel het schrift moeten doorbladeren voor ze de voorbereide tekst kunnen tonen.
Yusuf wil duidelijk alles tonen, ik geniet ervan te zien hoe trots hij nu kan zijn, zelfs met de kinderen van de andere klas erbij.
Uiteindelijk vindt hij zijn tekening. Hij toont het aan de hele groep. Yusuf kan zijn tekst nog niet zelf lezen. Een oudere leerling fluistert het hem in. “ Het is maar een woord, pinguin, maar een woord.” Ik leg hun uit dat ze in mijn klas nog leren hoe je een vrije tekst moet opbouwen en dat dit voor Yusuf al een prachtig begin is. Sallah is echt onder de indruk en steekt direct zijn vinger in de lucht om Yusuf te bestoefen.
Op het einde van de ronde is het aan Seppe die komt voorlezen uit een typisch 1ste leerjaarboekje over Rik. Seppe gaat van start. “Rik is dik, Rik eet vis, Ik en Rik…” Sallah onderbreekt hem: “Rik, rik, rik…aaah.” Hij lijkt alsmaar zenuwachtiger te worden van al dat gerikketik. Seppe blijft lezen, hij wil het hele boek uitlezen en Rikt maar verder. De aandacht verslapt en Sallah kan het niet laten om elke Rik te herhalen. Ook ik krijg nu de slappe lach en Seppe zelf geniet van het spektakel dat hij teweeg brengt. Ik zeg dat Sallah zelf een verhaal over Rik moet schrijven als hij nog een keer Rik zegt. Hij vindt het grappig maar doet wel beter zijn best om minder te onderbreken. Yusuf verliest zijn draai door dit lacherig rondje en valt bijna letterlijk uit zijn stoel. Tijd om af te ronden!
11 augustus 2016
Sanne Boelaert